Nadelige gezondheidsgevolgen van drugs- en ander middelengebruik maken mensen kwetsbaarder voor de gezondheidseffecten van COVID-19. Voor bepaalde groepen drugsgebruikers zijn de risico’s extra groot. Al ontbreken exacte cijfers over de mate en omvang.
Vragen?
Drugsgebruiker loopt meer risico
De gevolgen van middelengebruik kunnen een nadelig effect hebben op het ziekteverloop van COVID-19. Mensen met diabetes, een verslechterd immuunsysteem, longaandoeningen en hart- en vaatziekten worden vaak zieker na besmetting met het nieuwe coronavirus dan andere mensen. Veel drugs hebben nadelige effecten op precies deze systemen. Chronische medische aandoeningen komen daardoor onder bepaalde groepen drugsgebruikers veel voor en zij lopen daarom een groter risico om ernstiger ziek te worden na besmetting met het nieuwe coronavirus.
Voorbeelden:
- Het immuunsysteem werkt slechter bij gebruik van alcohol of stimulerende middelen
- Stimulantia als cocaïne zorgen voor extra belasting van hart- en bloedvaten
- Inhaleren van (hete) heroïne en crack damp vergroot de kans op aandoeningen aan de ademhalingswegen
- Cannabis roken (al dan niet met tabak) verslechtert de longfunctie
- Opioïden, zoals heroïne, dempen de diepte en frequentie van de ademhaling (ademhalingsdepressie). COVID-19 kan ook ademhalingsproblemen veroorzaken, en daarmee het risico op een overdosering vergroten.
Risico’s door delen van drugs en attributen
Het delen van drugs en gebruiksattributen, zoals injectienaalden, kan het risico op verspreiding van het nieuwe coronavirus vergroten. Voor de verspreiding van bloedoverdraagbare infectieziekten, zoals hiv en hepatitis c, is dat al langer bekend.
Doordat het coronavirus op sommige oppervlakken langdurig kan overleven, is naast het delen van spuiten om te injecteren ook het delen van attributen die bij het roken of inhaleren van heroïne of crack cocaïne worden gebruikt (folie, pijpjes) een extra risico voor verspreiding van het virus. Dat geldt ook voor het aanraken van verpakkingen van drugs en het delen van joints, sigaretten of ‘damp’-materiaal.
Interactie drugs en COVID-19
Het is mogelijk dat de uitwerking die bepaalde drugs op het lichaam hebben, het nieuwe coronavirus meer kans geven. Zo wordt momenteel de interactie tussen roken en COVID-19 onderzocht. Het RS-CoV-2 virus hecht zich net als het SARS-virus uit 2003 aan de ACE-2R receptor. Deze receptor komt met name veel in de longen voor. Het inhaleren van tabak kan zorgen voor een toename van de ACE-2R receptoren. Door dit mechanisme zou de vatbaarheid voor het virus kunnen toenemen, waardoor mensen die roken meer risico’s op besmetting oplopen.
Als het om drugsgebruik gaat, dan is dit met name voor cannabisgebruik relevant, omdat cannabis meestal gecombineerd wordt met tabak. Er is meer onderzoek nodig voordat dit voldoende wetenschappelijk aangetoond kan worden.
Daarnaast zijn er waarschijnlijk nog veel andere mechanismen die nu nog onbekend zijn. Zo is uit onderzoek naar methadon en het influenza A-virus bekend dat methadon de replicatie van het influenza A virus verhoogt. Of en zo ja, welke drugs invloed hebben op de mate waarin het nieuwe coronavirus zich kan vermenigvuldigen, is nog onvoldoende onderzocht. Maar het is niet ondenkbaar dat dergelijke mechanismen ook bij COVID-19 kunnen optreden.
Ook vergroten sommige (genees)middelen, via verschillende mechanismen, het risico op een longontsteking en daarmee de risico’s van COVID-19. Het gaat dan bijvoorbeeld om opioïden, benzodiazepinen, antidepressiva en neuroleptica, die ook in kwetsbare groepen drugsgebruikers (frequent) worden gebruikt.
Bronnen en relevante links
EMCDDA (European Monitoring Centre for Drug and Drug Addiction)
COVID-19 and people who use drugs
ISAM: Webinars over Covid-19 en drugsverslaving
De International Society of Addiction Medicine (ISAM) heeft op 23 maart een eerste internationale webinar gehouden over de uitdagingen van de Covid-19 pandemie voor de verslavingszorg.
voor de verslavingszorg.
Op 15 april was er een tweede webinar onder de titel: COVID-19 and Drug Addiction: A Global Perspective, Second ISAM Webinar
NIDA: overzicht van potentiële gevolgen van Covid-19 voor druggebruikers
Het Amerikaanse National Institute on Drug Abuse (NIDA) geeft in een blog van Nora Volkow aan dat druggebruikers extra kwetsbaar zijn voor het Sars-CoV-2 virus (Covid-19) omdat deze groep meestal onderliggende gezondheidsproblemen heeft.
SAMSHA: overzicht met online hulpbronnen voor drugverslaafden
De Amerikaanse Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) heeft een uitgebreid overzicht gepubliceerd met websites waar virtuele hulp (pdf) wordt geboden aan personen met psychische en/of verslavingsproblemen in een tijd waarin social distancing en zelf-quarantaine aan de orde is. Daarnaast heeft SAMSHA ook een aparte website met informatie voor iedereen die met het Covid-19 virus te maken krijgt.
ASAM: overzicht van hulpbronnen voor hulpverleners
De American Society of Addiction Medicine (ASAM), die in de VS de richtlijnen ontwikkelt voor de verslavingsgeneeskunde, heeft een aparte Covid-19 website opgezet met tips voor hulpverleners om de behandelingen zoveel als mogelijk voort te zetten.
Noors Centrum voor Verslavingsonderzoek (SERAF)
SERAF heeft uitgebreide richtlijnen (in het Engels) opgesteld over de speciale beschermende maatregelen die in het kader van het Covid-19 virus getroffen kunnen worden door de drugsgebruikers zelf en de hulpverleners in de spuitomruilprogramma’s.
Richtlijn Duitse artsen in substitutieprogramma’s
Een algemene Duitse artsenvereniging heeft voor artsen die betrokken zijn bij substitutieprogramma’s van opiaatverslaafden speciale richtlijnen (pdf) met betrekking tot de Covid-19 epidemie (in het Engels vertaald door EMCDDA).
International Drug Policy Consortium
IDPC heeft een permanent ge-update COVID-19-website met verwijzingen naar websites met algemene informatie over Covid-19, websites speciaal gericht op personen die drugs gebruiken, websites gericht op harm reduction voor druggebruikers en websites gericht op gevangenen, thuislozen en andere kwetsbare groepen.
The Lancet
Permanent ge-update COVID-19-website met gratis links naar de full tekst van artikelen over de Covid-19 van alle aan de Lancet gelieerde tijdschriften.
Literatuur
Boyle, N.T., & Connor, T.J. Methylenedioxymethamphetamine ('Ecstasy')-induced immunosuppression: a cause for concern? Britisch Journal of Pharmacology, 161(1), 17-32.
Brake, S.J., Barnsley, K., Lu, W., McAlinden, K.D., Eapen, M.S., & Sohal, S.S. (2020). Smoking Upregulates Angiotensin-Converting Enzyme-2 Receptor: A Potential Adhesion Site for Novel Coronavirus SARS-CoV-2 (Covid-19). Journal of Clinical Medicine, 9(30), doi: 10.3390/jcm9030841.
Chen, Y.H., Wu, K.L., Tsai, M.T., Chien, W.H., Chen, M.L., & Wang, Y. (2017). Methadone enhances human influenza A virus replication. Addiction Biology, 22(1):257-271. doi: 10.1111/adb.12305.
Emami, A., Javanmardi, F., Pirbonyeh, N., Akbari,A. (2020). Prevalence of underlying diseases in hospitalized patients with covid-19: a systematic review and meta-analysis. Arch Acad Emerg Med; 8(1):e35. eCollection 2020.
Hoffmann, M. Kleine-Weber, H., Schroeder, S., Krüger, N. e.a. (2020). SARS-CoV-2 cell entry depends on ACE2 and TMPRSS2 and is blocked by a clinically proven protease inhibitor. Cell. doi: 10.1016/j.cell.2020.02.05
Lee, M.H., & Hancox, R.J. (2011). Effects of smoking cannabis on lung function. Expert Rev Respiratory Medicine. 5(4), 537-546.
Papageorgiou, M., Raza, A., Fraser, S., Nurgali, K., Apostolopoulos, V. (2019). Methamphetamine and its immune-modulating effects. Maturitas, 121, 13-21.
Richter, L., Pugh, B.S., Smith, P.H., Ball, S.A., Richter, L., et al. (2017). The co-occurrence of nicotine and other substance use and addiction among youth and adults in the United States: implications for research, practice, and policy. American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 43(2):132-145.
Szabo G., & Saha B. (2015). Alcohol's Effect on Host Defense. Alcohol Research,37(2):159-70.
Smith, J.C., & Sheltzer, J.M. (preprint). Cigarette smoke triggers the expansion of a subpopulation of respiratory epithelial cells that express the SARS-CoV-2 receptor ACE2. doi: https://doi.org/10.1101/2020.03.28.013672
Van Doremalen, N., Bushmaker, T., Morris,D.H., Holbrook, M.G., Gamble, A., e.a. (2020). Aerosol and surface stability of SARS-CoV-2 as compared with SARS-CoV-1. New England Journal of Medicine. doi: 10.1056/NEJMc2004973.
Vardavas, C.I. & Nikitara, K. (2020). COVID-19 and smoking: a systematic review of the evidence. Tob Induc Dis. 18: 20. Doi: 10.18332/tid/119324.
Olds JL, Kabbani N.Olds JL, et al. (2020). Is nicotine exposure linked to cardiopulmonary vulnerability to COVID-19 in the general population? FEBS J. 2020
Van Laar, M. W. et al. (2019). Nationale Drug Monitor: Jaarbericht 2019. Utrecht/Den Haag: Trimbos-instituut/WODC.
Laporte, JR & Healy, D (2020). IN THE MIDST OF THE SARS-CoV-2 PANDEMIA, CAUTION IS NEEDED WITH COMMONLY USED DRUGS THAT INCREASE THE RISK OF PNEUMONIA. Online publicatie [geraadpleegd 10 april 2020]
https://www.isdbweb.org/wp-content/uploads/Medications-Compromising-Covid-Infections-.pdf
