Op 15 maart 2020 werd in Nederland de eerste lockdown als gevolg van de coronapandemie aangekondigd. Inmiddels is aan de meeste maatregelen een einde gekomen. Ondanks al de beperkingen gedurende de verschillende golven, lijkt de crisis tot op heden nog steeds weinig gevolgen te hebben gehad voor de Nederlandse drugsmarkt.
Aanbod en kwaliteit van drugs
In 2009 registreerde het DIMS een forse daling in de zuiverheid en sterkte van ‘ecstasypillen’. Deze dip in de ecstasymarkt hing vermoedelijk samen met aangescherpte internationale controle op de handel in grondstoffen, waardoor er een schaarste aan MDMA ontstond. Ondanks de diverse restricties internationaal lijkt de coronacrisis weinig effect te hebben op het aanbod en de beschikbaarheid van diverse synthetische drugs in ons land, en het is de vraag of dit op de lange termijn nog verandert. Hetzelfde geldt voor de toevoer van cocaïne.
Voor ecstasy en andere synthetische drugs, die volop in Nederland worden geproduceerd, maar ook wat betreft cocaïne, is er vooralsnog geen effect te zien qua prijzen op de gebruikersmarkt. Tegelijk zijn er ook aanwijzingen dat het ‘recreatief’ gebruik van met name ecstasy/MDMA op een lager pitje staat wanneer evenementen uitblijven..
Monitoring drugsmarkt
Drugstestlocaties weer volledig open
Via het DIMS houden we normaal gesproken zicht op de drugsmarkt, door middel van wat gebruikers aanleveren op een van de 32 testlocaties door het hele land. Indien er extra riskante of vervuilde drugs in omloop zijn, wordt dit snel en efficiënt gecommuniceerd. Bijvoorbeeld eind december 2020 toen er met synthetische cannabinoïden vervuilde cannabis in omloop was en in april 2021 in verband met 2C-B pillen met een Tesla-logo die DOC bleken te bevatten. Vorig jaar waren de testservices tijdens de eerste lockdown gedurende 5 weken tijdelijk gesloten en kon er alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals bijvoorbeeld na een incident, drugs worden ingeleverd en getest. Daarna zijn bij alle aangesloten instellingen voor verslavingszorg de testlocaties weer aangepast open gegaan. Wel was het in verband met de coronamaatregelen tot begin juni 2021 alleen mogelijk om op afspraak langs te komen. Daarna lieten de maatregelen het weer toe om op verschillende locaties een open inloopspreekuur te houden. Nu per 25 februari 2022 nagenoeg alle coronamaatregelen zijn vervallen, zijn er ook geen restricties meer verbonden aan het bezoeken van de testservices. Voor vragen of informatie over de verschillende testlocaties, raadpleeg de website van het DIMS.
Als gevolg van de coronapandemie was het vanaf de eerste lockdown beduidend rustiger op de testservices dan de jaren ervoor en werd er met name veel minder ecstasy/MDMA, speed en 4-FA aangeboden ter analyse. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat het gebruik van deze stimulantia vaak gebonden is aan een uitgaanssetting (zoals een club of festival). Lees het DIMS Jaarbericht 2020 voor meer informatie
Onderzoek naar drugsmarkten
Ook hebben we de online drugsmonitoring versterkt om hiermee zicht krijgen op wat voor drugs er op dit moment op verschillende plaatsen in Nederland aangeboden worden op social media (Telegram) en of dit is veranderd gedurende het begin van de coronacrisis tot aan de eerste versoepelingen eind mei vorig jaar. De resultaten van dit onderzoek zijn binnenkort terug te lezen in een wetenschappelijke publicatie. Op de grote drugsfora volgen wij of er corona-gerelateerde topics gestart worden.
Met de opgedane kennis kunnen we potentiële gebruikers gerichter informeren en waarschuwen indien blijkt dat de markt instabieler is, en er extra risico’s zijn aan het gebruik.
Samenvattend kunnen we concluderen dat van enige impact van de coronamaatregelen op de prijzen, beschikbaarheid of samenstelling van de meest gangbare illegale drugs in Nederland nauwelijks sprake lijkt te zijn.
Op 30 april 2021 publiceerde het Europees Waarnemingscentrum EMCDDA een nieuw ‘Trendspotter’ rapport over de impact van de coronacrisis in de EU op de drugsmarkten, het drugsgebruik, de schade door drugs, de hulpverlening en de impact van corona op de gevangenissen. Ook in andere landen in Europa lijkt de coronapandemie weinig invloed te hebben op de drugsmarkten.
