Maakt het uit of je bier, wijn of sterkedrank drinkt?

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Er zijn verschillende studies gedaan naar de invloed van het type drank op het risico op kanker. Over het algemeen lijkt het type drank niet uit te maken voor het risico op kanker. Alle typen drank verhogen het risico op kanker. Het schadelijke effect wordt immers veroorzaakt door de alcohol (ethanol) in de dranken [1].

Er zijn wel indicaties dat met name sterke drank de risico’s op long- (alleen bij mannen), alvleesklier- en maagkanker verhoogt [2 – 4]. Maar de bewijskracht is nog zwak; de meeste studies vinden geen verschil [1].

Het is goed om te weten dat de hoeveelheid alcohol per standaardglas bier, wijn of sterkedrank hetzelfde is, namelijk 10 gram. De verklaring voor een eventueel verschillende invloed van het type drank op kanker lijkt daarom niet te zitten in het alcoholpromillage [5].

Aceetaldehyde

Aceetaldehyde is één van de stoffen die kankerverwekkend is. Deze stof is een tussenproduct in de afbraak van alcohol in ons lichaam. Alcoholische dranken kunnen al in de verpakking aceetaldehyde bevatten, dat daar is gevormd door gisten, bacteriën en oxidatieve processen. Sterke drank zou van zichzelf meer aceetaldehyde bevatten dan wijn of bier, maar dat verschilt per merk. Dit zou een mogelijke verklaring kunnen zijn voor het hogere risico op kanker bij het drinken van sterke drank. De invloed lijkt echter klein, want aceetaldehyde in de drank wordt ook al snel na het drinken door het lichaam omgezet in het onschadelijke acetaat [6, 7]. (Zie voor de rol van aceetaldehyde ook: mechanismen).

Verschil in leefstijl en drinkgedrag

Het is ook mogelijk dat andere factoren een rol spelen in eventuele verschillen in schadelijkheid. Mensen die wijn drinken hebben bijvoorbeeld vaak gemiddeld gezien een gezondere leefstijl dan mensen die bier of sterke drank drinken. Type drank kan ook samengaan met een verschillend drankpatroon: mensen die sterke drank drinken, drinken mogelijk meer alcohol per gelegenheid. Het drinkpatroon zou invloed kunnen hebben op het risico op kanker, maar hiernaar is meer onderzoek nodig [8]. Daarnaast kan de hoeveelheid wijn, bier of sterke drank die mensen in werkelijkheid  drinken verschillen van datgene dat zij zelf rapporteren in onderzoek (veelal onderrapportage door herinneringsbias of sociaal wenselijk gedrag). Dit kan vertekeningen in de onderzoeksresultaten opleveren naar verschillen in de schadelijkheid van alcohol [1].

Referenties

  1. World Cancer Research Fund. Alcoholic drinks and the risk of cancer. In Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective (WCRF, 2018).
  2. Fang, X. et al. Landscape of dietary factors associated with risk of gastric cancer: A systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. European Journal of Cancer (2015). doi:10.1016/j.ejca.2015.09.010.
  3. Chao, C. Associations between beer, wine, and liquor consumption and lung cancer risk: A meta-analysis. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. (2007). doi:10.1158/1055-9965.EPI-07-0386.
  4. Wang, Y.T., Gou, Y.W., Jin, W.W., Xiao, M. & Fang, H.Y. Association between alcohol intake and the risk of pancreatic cancer: A dose-response meta-analysis of cohort studies. BMC Cancer (2016). doi:10.1186/s12885-016-2241-1.
  5. Boffetta, P. & Hashibe, M. Alcohol and cancer. Lancet Oncol. 7, 149–156 (2006).
  6. Lachenmeier, D.W. & Monakhova, Y.B. Short-term salivary acetaldehyde increase due to direct exposure to alcoholic beverages as an additional cancer risk factor beyond ethanol metabolism. J. Exp. Clin. Cancer Res. 30, (2011).
  7. Lachenmeier, D.W., Kanteres, F. & Rehm, J. Carcinogenicity of acetaldehyde in alcoholic beverages : risk assessment outside ethanol metabolism. 533–550 (2009). doi:10.1111/j.1360-0443.2009.02516.x.
  8. Sarich P, Canfell K, Egger S, Banks E, Joshy G, Grogan P, et al. Alcohol consumption, drinking patterns and cancer incidence in an Australian cohort of 226,162 participants aged 45 years and over. Br J Cancer. 2021;124:513–23. doi:10.1038/s41416-020-01101-2.