Invloed van alcohol op een aneurysma

Wat is een aneurysma?

Een aneurysma is een plaatselijke verwijding of uitstulping van een bloedvat. Het ontstaat doordat de vaatwand op die plek verzwakt is. We spreken van een aneurysma als het bloedvat minimaal 1,5 keer wijder is dan normaal. Een kleinere verwijding is dus nog geen aneurysma, maar kan zich in de toekomst wel tot een aneurysma ontwikkelen.

Een aneurysma kan in alle slagaders in het lichaam ontstaan. Aneurysma’s van de buikslagader, de borstslagader en de slagaders in de hersenen komen het vaakst voor. Daarom beperken we ons in deze tekst tot deze drie soorten. Lees meer over aneurysma op de website van de Hartstichting.

Het grootste risico van een aneurysma is dat het kan scheuren, met een levensbedreigende inwendige bloeding tot gevolg. Een niet-gescheurd aneurysma geeft meestal geen klachten. Vaak weten mensen dan ook niet dat ze een aneurysma hebben. Of er  een bloeding  ontstaat is onder meer afhankelijk van de grootte van het aneurysma en hoe snel het groeit. Hoe groter het aneurysma, hoe groter de kans op problemen [1].

Buikaneurysma (abdominaal aorta-aneurysma of AAA)

De aorta (de grote lichaamsslagader) loopt vanaf het hart door de borstkas en de buik. Bij een buikaneurysma zit er een zwakke plek in buikslagader (het lagere gedeelte van de aorta). Meestal zijn er geen klachten. Sommige mensen ervaren buik- of rugpijn of een kloppend gevoel in de buik, soms kan een stolsel een verstopping in de benen veroorzaken. Wanneer het aneurysma scheurt, ontstaat er een inwendige bloeding. Dit is levensgevaarlijk en gaat gepaard met heftige pijn en shockverschijnselen [2].

De Aortastichting houdt zich bezig met het bevorderen van preventief echo-onderzoek (AAA-quickscan) waarmee buikaneurysma’s vroegtijdig opgespoord kunnen worden. Zodoende kunnen maatregelen genomen worden waarmee voorkomen kan worden dat een AAA scheurt en iemand daar aan overlijdt.

Risicofactoren voor het ontstaan van een aneurysma

De risicofactoren voor het ontwikkelen van een aneurysma zijn vergelijkbaar met de risicofactoren voor vernauwingen in de slagaders. Dit zijn roken of gerookt hebben, hoge bloeddruk, hoog cholesterol, hogere leeftijd en mannelijk geslacht. Suikerziekte is geen risicofactor voor een aneurysma. Er zijn aanwijzingen dat alcoholgebruik de kans op het ontwikkelen van een aneurysma ook kan vergroten.

Figuur: buikslagader met aneurysma

Invloed van alcoholgebruik op het ontstaan van een buikaneurysma

• Het drinken van alcoholische dranken lijkt een relatie te hebben met het ontstaan van een AAA [3, 4]. Dit lijkt ook sterker te zijn bij het drinken van grotere hoeveelheden [4, 5].
• Bij mannen lijkt de relatie tussen alcohol consumptie en het voorkomen van AAA sterker  dan bij vrouwen [5].

Er is voor zover bekend geen onderzoek gedaan naar alcoholconsumptie in relatie tot het scheuren van een buikaneurysma.

Voor het ontwikkelen van een aneurysma in de borstholte zijn er ook aanwijzingen dat dit vaker voor lijkt te komen bij consumptie van alcohol [7]. Het wetenschappelijke onderzoek hiernaar is nog heel beperkt.

Referenties

1. Hartstichting. Geraadpleegd van: Alles over aneurysma’s | Hartstichting
2. Hartstichting. Geraadpleegd van: Alles over buikaneurysma | Hartstichting
3. Larsson, S. C., Burgess, S., Mason, A. M., & Michaëlsson, K. (2020). Alcohol consumption and cardiovascular disease: a Mendelian randomization study. Circulation: Genomic and Precision Medicine, 13(3), e002814.
4. Green, B. L., Bailey, M. A., Bridge, K. I., Griffin, K. J., & Scott, J. A. (2014). Alcohol consumption as a risk factor for abdominal aortic aneurysm. Journal of Vascular Medicine & Surgery.
5. Spencer, S. M., Trower, A. J., Jia, X., Scott, D. J. A., & Greenwood, D. C. (2017). Meta-analysis of the association between alcohol consumption and abdominal aortic aneurysm. Journal of British Surgery, 104(13), 1756-1764.
6. Harstichting. Geraadpleegd van: Alles over een aneurysma in de borstholte | Hartstichting
7. Oikonomou, E., Lazaros, G., Tsalamandris, S., Vogiatzi, G., Christoforatou, E., Papakonstantinou, M., ... & Tousoulis, D. (2019). Alcohol consumption and aortic root dilatation: insights from the Corinthia study. Angiology, 70(10), 969-977.