Jaarbericht Nationale Drug Monitor 2015 verschenen

Het Jaarbericht 2015 van de Nationale Drug Monitor (NDM) is verschenen, met de laatste cijfers over het gebruik van alcohol, tabak, drugs en slaap- en kalmeringsmiddelen, en ontwikkelingen in wetgeving, beleid en alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast. Nieuw dit jaar is een hoofdstuk over Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS).

De NDM is een uitgave van het Trimbos-instituut en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie (WODC).

Alcohol en tabak nog steeds de meest gebruikte middelen in Nederland
In 2014 had ruim driekwart (77 procent) van de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder het afgelopen jaar wel eens alcohol gedronken. Eén op de negen (11,2 procent) was een zware drinker, dat wil zeggen dronk minstens één keer per week ten minste zes (mannen) of vier (vrouwen) glazen alcohol op één dag. Het hoogste percentage (18,6 procent) zware drinkers werd in leeftijdsgroep 20 en 30 jaar gevonden. Ondanks de dalende trend in alcoholgebruik onder jongeren is het aantal ziekenhuisopnames door overmatig alcoholgebruik onder jongeren tot 18 jaar in 2014 verder gestegen.
Een kwart van de Nederlanders (24,2 procent) rookte wel eens en 19 procent rookte dagelijks. Roken blijft nog steeds de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. In 2014 werd 13,1 procent van de totale ziektelast aan roken toegeschreven.

Cannabis
Na alcohol en tabak wordt cannabis het meest gebruikt: één op de twintig Nederlanders van 15 jaar en ouder blowde in de afgelopen maand. Een meerderheid (69 procent) van de actuele blowers prefereert wiet, 17 procent gebruikt meestal hasj en 14 procent heeft geen voorkeur.

In 2014 zijn ruim zesduizend hennepkwekerijen geruimd. Sinds maart 2015 alle handelingen die grootschalige en beroeps- of bedrijfsmatige illegale hennepteelt vergemakkelijken of voorbereiden strafbaar. Growshops moesten als gevolg daarvan hun deuren sluiten en personen die diensten verlenen voor deze teelt worden opgespoord en vervolgd.

Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS)
Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) is een verzamelnaam voor stoffen die qua werking vergelijkbaar zijn met ‘traditionele’ illegale drugs, maar (nog) niet onder de drugswetgeving vallen en vaak worden geproduceerd om deze te omzeilen. De risico’s van het gebruikt van NPS zijn veelal onbekend en het gebruik lijkt beperkt, hoewel in Nederland sommige stoffen zoals 4-FA in bepaalde groepen, zoals (frequent) uitgaanspubliek, geregeld voorkomen.

Andere drugs
‘Traditionele’ drugs worden vaker gebruikt dan NPS. Naar schatting 5,5 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (15-34 jaar) gebruikte in het afgelopen jaar ecstasy, 2,9 procent amfetamine en 3,0 procent cocaïne. Hoewel de verschillen tussen de landen voorzichtig moeten worden geïnterpreteerd, ligt het gebruik in Nederland boven het EU gemiddelde van respectievelijk 1,4 procent, 1,0 procent en 1,9 procent.

Het aandeel incidenten op grootschalige evenementen met ecstasy als enige drug was in 2014 iets lager dan in 2013 (56 procent versus 62 procent van alle drugsincidenten), maar de ernst nam wel toe. Werd in 2009 nog 7 procent van de ecstasyincidenten als matig tot ernstig gekwalificeerd, in 2014 was dit aandeel gestegen naar 28 procent.

Het aantal sterfgevallen door ecstasy lijkt gestegen, hoewel het precieze aantal onbekend is en beduidend lager is dan voor andere drugs. Op de ecstasymarkt worden in 2014 vaker pillen aangetroffen met een relatief hoge dosering: 59 procent van de pillen bevatte meer dan 105 mg MDMA. In 14 procent van de als ecstasy verkochte pillen werd niet alleen MDMA maar ook andere, of alleen andere stoffen gevonden. De gevaarlijke stof PMMA kwam bijvoorbeeld in 1,9 procent van de als ecstasy verkochte pillen voor.

Drugsdelicten
Bij de productie van synthetische drugs in Nederland worden nieuwe productieprocessen gesignaleerd, waarbij bijvoorbeeld chemicaliën, die nog niet geregistreerd zijn als gecontroleerde stof, worden omgezet in chemicaliën die nodig zijn voor de productie. Er is een toename van ontmantelingen van laboratoria, opslagplaatsen en dumpingen van chemicaliën gemeld.
Uit cijfers van strafrechtelijke instanties blijkt dat het aandeel van drugsdelinquenten onder alle verdachten in het strafrechtelijk systeem (van politie tot en met rechter) in 2014 9 procent bedraagt. Dit is meer dan in 2013. Van alle gedetineerden zat in 2014 16 procent in de gevangenis voor een drugsmisdrijf.

In 2014 worden meer personen verdacht van een misdrijf met cannabis, waarvoor meestal een taakstraf wordt opgelegd, dan van een misdrijf dat te maken heeft met harddrugs, waarvoor vaker een gevangenisstraf wordt opgelegd.
In 2014 is in totaal 355,6 miljoen euro uitgegeven aan de bestrijding van drugsmisdrijven, waarvan het grootste deel naar de tenuitvoerlegging van (gevangenis)straffen voor harddrugsmisdrijven ging.

Nationale Drug Monitor Jaarbericht 2015, derde herziene uitgave. Uitgave Trimbos-instituut/WODC, 2015
Het Trimbos-instituut en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie (WODC) brengen jaarlijks het NDM Jaarbericht uit in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het Jaarbericht is als PDF beschikbaar via www.trimbos.nl en www.wodc.nl.

Voor vragen aan het Trimbos-instituut:
Laila Zaghdoudi, tel 030 – 295 93 82 of 06 – 5345 4002

Voor vragen aan het WODC:
P. Platenburg van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie, telefoon +31 (0)6 18 30 83 75

Download hier de PDF van het Jaarbericht NDM 2015, derde herziene uitgave:

Contact

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichter:
Laila Zaghdoudi,
tel +31 (0)30 – 2959(382)