Goede implementatie van het Assertive Community Treatment model loont

Gezondheidsverschillen tijdens corona verkleinen: kan dat? En zo ja: hoe dan?

Patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (epa) verdienen een hoge kwaliteit van behandeling, zorg en ondersteuning bij het omgaan met hun aandoening en dagelijkse activiteiten om een zo zelfstandig mogelijk leven te kunnen leiden. Intensieve, multidisciplinaire zorg waarin sprake is van een teamaanpak en teamverantwoordelijkheid is voor deze doelgroep het aangewezen zorgorganisatiemodel.

Dat blijkt uit promotieonderzoek van Maaike van Vugt, wetenschappelijk medewerker bij het Trimbos-instituut. Zij promoveerde op 13 mei aan het Erasmus MC. Het is een relevante bevinding nu landelijke partijen afspraken hebben gemaakt over een forse beddenreductie, ten gunste van meer en betere ambulante zorg.

Assertive Community Treatment (ACT) is een model voor zorg en behandeling van patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen in de samenleving. Belangrijke elementen van Assertive Community Treatment zijn: integratie en continuïteit van zorg, een lage patiënt-staf verhouding, contact op de plek waar de patiënt zich bevindt, medicatie management, focus op dagelijkse problemen, een assertieve ambulante benadering, en zorg zolang dat nodig is.  ACT is het meest uitvoerig onderzochte organisatiemodel voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en is op grote schaal geïmplementeerd binnen en buiten de Verenigde Staten.

Onderzoeksvragen
Ondanks het grote aantal studies naar ACT bleven er nog een aantal onderzoeksvragen onbeantwoord. Zo was de relatie tussen de mate van implementatie van het ACT-model en effecten op patiëntniveau onduidelijk. Ook was het onbekend of sommige elementen van het model belangrijker zijn dan andere, of dat bepaalde elementen geassocieerd zijn met specifieke resultaten op patiëntniveau.

In het proefschrift Assertive Community Treatment in the Netherlands zijn deze vragen onderzocht. In een tweejarige studie waaraan twintig ambulante teams uit verschillende regio’s in Nederland deelnamen, werden uitkomsten van 530 patiënten gemeten. Daarnaast werd op teamniveau de mate van getrouwheid aan het ACT-model gemeten.

Uit het proefschrift blijkt dat hoge modelgetrouwheid is geassocieerd met een beter functioneren van de patiënten en minder dakloosheid. In het bijzonder is de teamstructuur, de subschaal van de ACT schaal met daarin onderdelen als gedeelde caseload, dagelijkse teamvergaderingen, en een meewerkende teamleider, geassocieerd met een verbeterd functioneren.

Modelgetrouwheidsschaal
Daarnaast wordt in het proefschrift de totstandkoming van de modelgetrouwheidsschaal voor Flexible Assertive Community Treatment beschreven. Flexible ACT is geïnspireerd door en gebaseerd op het ACT-model, maar is met zijn aanpassingen meer geschikt in de landelijke gebieden en in staat om een bredere groep epa-patiënten te bedienen. Vanaf 2005 is Flexible ACT razendsnel geïmplementeerd in Nederland en een aanzienlijk deel van de ACT-teams werd geleidelijk vervangen door Flexible ACT-teams.

Het proefschrift laat het belang zien van intensieve multidisciplinaire zorg voor patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen. Teamaanpak en teamverantwoordelijkheid zijn onderscheidende kenmerken die het verschil kunnen maken op patiëntniveau.

Meer informatie
Maaike van Vugt  mvugt@trimbos.nl

 

Contact

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichters:
Marjan Heuving,
tel +31 (0)30 – 2971(138)

Laila Zaghdoudi,
tel +31 (0)30 – 2959(382)