Toegang maatschappelijke opvang opnieuw onderzocht

In de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 is vastgelegd dat de maatschappelijke opvang landelijk toegankelijk is. De gedachte achter deze wettelijke bepaling is dat het voor mensen in nood niet moet uitmaken bij welke gemeente zij aankloppen; in alle gevallen moet de veilige opvang worden geborgd. De aangesproken gemeente regelt waar nodig een opvangplaats (in de eigen gemeente of bij een andere gemeente).

Om te toetsen hoe in de praktijk wordt vorm gegeven aan de landelijke toegankelijkheid van de maatschappelijke opvang, legden de mystery guests 135 bezoeken af aan opvangloketten in 43 centrumgemeenten.
Bij de helft (51%) van het totaal aantal aanmeldingen in 2017 werden de mystery guests (tijdelijk) toegelaten tot de opvang, bij 49% van de aanmeldingen volgde geen opvang. Ter vergelijking: in 2015 werd 45% (tijdelijk) toegelaten, 55% kreeg geen opvang.

Als mensen zich aanmelden bij de maatschappelijke opvang, kunnen er verschillende redenen zijn waarom ze niet worden toegelaten. Het ontbreken van regiobinding is hiervoor nog steeds een veelgebruikt argument. In 2017 speelde het ontbreken van regiobinding bij tweederde (69%) van de afwijzingen een rol, in 2015 bij 59% van de afwijzingen. In 2017 was bij 43% van de afwijzingen het ontbreken van regiobinding de enige reden voor de afwijzing, in 2015 bij 34% van de afwijzingen. 

De bevindingen van de mystery guests maken duidelijk dat ook in 2017 nog niet overal wordt gewerkt naar de letter èn de geest van de Wet maatschappelijke ondersteuning. De landelijke toegankelijkheid van de maatschappelijke opvang is nog onvoldoende gewaarborgd voor rechthebbende dakloze aanvragers. 

Het rapport ‘Praktijktest toegankelijkheid maatschappelijke opvang 2017’ , gemaakt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, doet verslag van het onderzoek naar de landelijke toegankelijkheid van de maatschappelijke opvang. In totaal meldden (voormalig) dakloze mensen zich 135 maal aan als ‘mystery guest’ bij opvangloketten. Zij vertelden opvang nodig te hebben, maar uit een andere stad te komen dan waar zij zich aanmeldden en noteerden de reactie. 

Meer over dit thema

• Ambulantisering
• Maatschap­pelijke opvang