Nieuws |

Strategische verkenning Sociale wijkteams en verslavingspreventie

Strategische verkenning Sociale wijkteams en verslavingspreventie

Kunnen sociale wijkteams problematisch gebruik van alcohol en drugs tijdig signaleren? Deze vraag staat centraal in onze nieuwe strategische verkenning ‘Sociale wijkteams en verslavingspreventie’. Op het Nationaal Alcohol & Drugscongres op 16 en 17 maart komen tijdens de sessie ‘Alcohol en drugs in de wijk: sociale wijkteams aan zet’ de bevindingen van deze verkenning uitgebreid aan de orde.

Sociale wijkteams hebben als taak problemen vroegtijdig te signaleren en escalatie ervan te voorkomen. Daarmee zijn de teams in theorie een veelbelovende setting voor tijdige signalering en interventie bij problematisch gebruik van alcohol of drugs. Dat is belangrijk omdat slechts een klein percentage van de mensen met overmatig alcohol- of drugsgebruik hulp krijgt, terwijl middelengebruik vaak een rol speelt in huiselijk geweld, schooluitval, financiële problemen en de verstoring van sociale relaties. In deze strategische verkenning gaan wij na in hoeverre wijkteams deze rol daadwerkelijk op zich (kunnen) nemen.

Onderzoek
Daartoe deden we literatuuronderzoek en voerden we gesprekken met zestien preventiewerkers en zestien medewerkers van sociale wijkteams verspreid over heel Nederland. De volgende vragen stonden centraal. 1) In welke mate voeren sociale wijkteams momenteel verslavingspreventie uit, dat wil zeggen tijdige signalering en interventie bij problematisch gebruik van alcohol of drugs? 2) Hoe ziet de samenwerking tussen deze teams en de (afdelingen preventie van de) verslavingszorg eruit en 3) Welke kansen er liggen voor de toekomst?

Resultaten
De resultaten laten zien dat verslavingspreventie door sociale wijkteams nog niet voldoende ontwikkeld is. Dat komt omdat de teams in het algemeen nog zoeken naar het invullen van hun taken. Er blijkt echter ook een tekort aan kennis en vaardigheden rond preventief werken, en rond signalering en interventie bij problematisch gebruik en verslaving. Ook ontbreekt contact en samenwerking met instellingen voor verslavingszorg en hun preventiewerkers.

De teams komen weinig hulpvragen tegen die (hoofdzakelijk) te maken hebben met problematisch middelengebruik. Tegelijkertijd is bekend dat problematisch alcohol- en drugsgebruik vaak in combinatie met andere problematiek voorkomt, als oorzaak of gevolg. Over deze andere problematiek, zoals schulden, opvoedingsvraagstukken en huiselijk geweld, krijgt het wijkteam wel degelijk vragen van burgers en omgeving.

Conclusie en aanbevelingen
Onze conclusie is dat sociale wijkteams zeker een impuls kunnen geven aan tijdige signalering en interventie bij problematisch gebruik van alcohol en drugs en zo burgers eerder en beter kunnen helpen. Daarvoor is het nodig dat zij 1) hun kennis en vaardigheden op dit gebied verbeteren, 2) er meer contact is tussen de sociale wijkteams en de verslavingszorg en 3) de bestaande expertise op het gebied van preventie meer wordt benut.

Sessie op het Nationaal Alcohol & Drugsconges
Meer informatie over de sessie naar aanleiding van deze verkenning op het Nationaal Alcohol & Drugscongres op 16 en 17 maart kunt u hier vinden.

Lees de strategische verkenning in de bijlage.

Meer over dit thema