Zijn ecstasygebruikers medeverantwoordelijk voor drugsdumpingen?

Echter, heeft het daarom zin om xtc-gebruikers te criminaliseren, stigmatiseren of weg te zetten als opportunistische yogasnuivers? Nee! Daarvoor is het drugsvraagstuk te complex. Laat mij een poging doen om het probleem te ontleden.

Verleiden werkt beter dan straffen

Allereerst: elkaar uitmaken voor rotte vis helpt niet. Wie wel eens een meningsverschil heeft, weet dat je meer kunt bereiken met een redelijk gesprek dan door iemand in een hoek te drijven. Wie zich aangevallen voelt, gaat vooral tegenargumenten bagatelliseren, het eigen gedrag goedpraten en de positie van de tegenpartij bediscussiëren. Luisteren naar de argumenten van een ander is er dan minder bij. En dat is zonde, want mensen die stellen dat drugsgebruikers een schakel zijn in de drugsketen, hebben namelijk een belangrijk punt. Maar hoe zorg je er voor dat ecstasygebruikers wel naar de argumentatie luisteren?

Richt je op de volgende generatie

Allereerst is het de vraag of het verstandig is om alle pijlen te richten op de huidige groep gebruikers. Ze zijn zeker belangrijk, maar waarschijnlijk valt er meer winst te behalen bij de volgende generatie gebruikers.

Gebruikers van ecstasy gebruiken het middel immers niet voor niets. Ze beleven er lol aan. Hen in willen laten zien dat de productie milieuschade veroorzaakt teneinde hen te willen laten stoppen, betekent dat je ze iets afneemt waar ze gelukkig van worden. Dat is lastig.

Kansrijker is het waarschijnlijk om te focussen op de potentiële gebruikers. Ik bedoel daar jongeren en jongvolwassenen mee die uitgaan naar party’s en festivals of dat binnenkort gaan doen, mogelijk al vrienden hebben die ecstasy gebruiken, maar zelf (nog) niet gebruiken. Uitgaan en vrienden hebben die drugs gebruiken zijn voorspellers voor ecstasygebruik en binnen deze groep zullen we dus de volgende generatie ecstasygebruikers vinden.

Als bij hen de sociale norm zich ontwikkelt dat drugsgebruik gepaard gaat met milieuschade, dan kan dit in potentie effect hebben op het gebruik in de toekomst. Net zoals de normen rondom roken, vlees eten en vliegen de laatste decennia flink veranderd zijn.

Gezien de interesse van de vele scholieren en studenten voor het klimaat en de klimaatmars, is het niet gek om te veronderstellen dat het milieuargument voor deze generatie van belang is in hun keuze om al dan niet ecstasy of andere drugs te gebruiken.

Ja maar…

Ja, maar voor xtc is geen alternatief. Voor vlees eten wel.

Een tegenargument dat ik veel hoor is dat er voor vlees eten en vliegen alternatieven zijn (in ieder geval binnen Europa) en dat die er voor xtc niet zijn. Ze moeten wel illegaal geproduceerde drugs nemen, want een alternatief is er niet.

Dat het alternatief van legale ecstasy er niet is, ben ik met ze eens, maar dat ze drugs moeten nemen niet. Recreatieve gebruikers zijn niet verslaafd of op een andere manier afhankelijk van ecstasy, dus leuk of niet om te horen, het blijft een individuele en geheel vrijwillige keuze om ecstasy te nemen op een feestje. Daar hoort ook bij dat je verantwoordelijkheid neemt voor de maatschappelijke gevolgen van je gedrag.

Ja, maar criminelen vervuilen, de gebruikers niet.

Zeker, gebruikers draaien de pillen niet zelf in elkaar, dat zijn de mensen in de productie- en distributieketen. Zij zijn de schuldigen volgens sommige gebruikers. Dat is waar, maar neemt niet weg dat de gebruiker zelf ook een verantwoordelijkheid blijft hebben in die keten.

Ja, maar de overheid verbiedt de productie, waardoor er illegale dumpingen zijn.

Dit is een relevant argument, maar dat ontslaat de gebruiker nog steeds niet van zijn of haar verantwoordelijkheid. De wetgeving is op dit moment zoals die op dit moment is. En wie vandaag ecstasy gebruikt draagt bij aan de dumpingen.

Dat geldt ook als je vindt dat de overheid ecstasy moet legaliseren.

Ja, maar de meeste geproduceerde xtc gaat naar het buitenland.

Ook het feit dat het overgrote deel van de in Nederland geproduceerde ecstasy bedoeld is voor het buitenland, neemt de individuele verantwoordelijkheid van de Nederlandse gebruiker voor de milieuschade niet weg.

Verandering sociale norm

Terug naar de aanpak. Om de sociale norm te veranderen, ook onder bestaande gebruikers, is een gestrekt been waarschijnlijk niet de beste aanpak. Sterker nog, het zonder oordelen bespreekbaar maken van de rol van de gebruiker in de drugsketen is mogelijk al voldoende.

Belangrijk hierbij is dat mensen een innerlijk moreel conflict gaan ervaren tussen hun waarden en hun gedrag. Simpel gezegd:

Ik vind het milieu heel belangrijk, drugsgebruik is slecht voor het milieu, ik gebruik drugs, dat zit me niet lekker.

Om dit morele conflict te gaan ervaren, is het van belang dat mensen over het onderwerp horen, lezen, zich er in verdiepen, er mee bezig zijn en er gesprekken over hebben met anderen. Dat werkt het beste als mensen het leuk vinden om dit te doen of zich in ieder geval niet al te persoonlijk aangevallen voelen.

Dat gezegd hebbende. Politie en politici die “stevig in het debat staan” zijn zeker belangrijk geweest om het gesprek over dit onderwerp op gang te brengen. Ze zijn voor jongeren en jongvolwassen alleen niet de meest geloofwaardige gesprekspartner over dit onderwerp.

Het is daarom tijd om vervolgstappen te zetten en een open discussie over dit onderwerp op gang te brengen. Dit levert op de lange termijn waarschijnlijk het meeste op. De sociale norm rondom recreatief drugsgebruik zal hierdoor langzaam gaan verschuiven, alhoewel het een kwestie van lange adem zal zijn. Of anders gezegd: herhaling van de boodschap is een belangrijke sleutel tot succes.

Meer weten?
Wilt u eens sparren over dit onderwerp of gaat u zelf aan de slag met een aanpak om gebruikers bewuster te maken van hun rol in de drugsketen? Neem dan contact op met Ferry Goossens

Auteur

Stuur een bericht aan contactpersoon Ferry Goossens
of bel +31 (0)30 – 2959(090)