Een nieuw fundament
In dit essay pleiten Marloes Kleinjan (Trimbos-instituut) en Anita Kraak (NJi) voor het bouwen aan een nieuw fundament voor het mentaal welbevinden van de Nederlandse jeugd. Anita Kraak is expert bij het Nederlands Jeugd instituut en arts maatschappij en gezondheid, master in public health. Marloes Kleinjan is programmahoofd Jeugd bij het Trimbos-instituut en hoogleraar Youth Mental Health Promotion aan Universiteit Utrecht.
Kinderen en jongeren in Nederland ervaren in toenemende mate stress door de hoge prestatiedruk. Excelleren lijkt de maatschappelijke norm. Imperfectie moet gerepareerd of gelegitimeerd worden met individuele diagnoses en behandelingen. Het afgelopen jaar heeft de coronapandemie laten zien dat we hiermee op het verkeerde paard wedden. Corona leert ons dat het leven niet maakbaar is. Voor de veerkracht en ontwikkelkansen van de jeugd is excelleren niet het hoogste goed, maar zijn agency en participatie doorslaggevend.
Vasthouden aan excelleren en maakbaarheid ondermijnt het mentaal welbevinden van kinderen en jongeren nog verder. Het leidt ertoe dat zij een groter beroep doen op individuele zorg om imperfecties te repareren in plaats van te leren ermee om te gaan. Het belang van agency en participatie blijft onderbelicht. De maatschappelijke veerkracht wordt ondermijnd en de kansenongelijkheid wordt versterkt. Nu we als samenleving herstellen van corona is het tijd om tegenwicht te bieden tegen de prestatiedruk en het geloof in maakbaarheid.
