Maatschappelijke opvang

Dakloze mensen hebben vaak te kampen met meerdere problemen (psychische problemen, verslaving, schulden). De maatschappelijke opvang is veel meer dan het verstrekken van bed, bad en brood. 

Het bieden van maatschappelijke opvang èn beschermd wonen is de verantwoordelijkheid van alle gemeenten. Zij werken samen met zorgaanbieders om het hulpaanbod zo goed mogelijk te laten aansluiten op de hulpvraag van kwetsbare mensen die het op eigen kracht niet (dreigen te) redden. Nodig is een breed aanbod van producten en voorzieningen: van lichte vormen van begeleiding tot zware vormen van opvang en beschermd wonen.

‘Verwarde personen’ in de opvang?

In de afgelopen twee jaren is de term ‘verwarde personen’ een begrip geworden in politiek, media en beleid. Vaak wordt een verband gesuggereerd met de afbouw van de intramurale GGz en de beperking van de toegang tot de Wet Langdurig zorg. In de (laagdrempelige) maatschappelijke opvang wordt gesignaleerd dat het aantal dakloze mensen met psychische stoornissen toeneemt. Recente studies wijzen op een hoge prevalentie van mensen met ‘psychische stoornissen’ in de laagdrempelige opvang, maar een vergelijking met oudere onderzoeken toont vooralsnog geen toename in die prevalentiecijfers aan.

‘Nieuwe daklozen’

Nieuwe groepen dienen zich aan binnen de maatschappelijke opvang. Hoewel precieze cijfers ontbreken, zijn er signalen dat steeds meer mensen dakloos worden zonder dat er sprake is van verslavingsproblematiek en/of psychiatrische problemen. Dakloze personen zijn beter af wanneer gemeenten en opvang goed samenwerken ondanks regels die elkaar soms tegenwerken. Ook een goede inventarisatie van de problemen is belangrijk. Er spelen meestal meerdere problemen tegelijkertijd. Snel opvang en begeleiding bieden is belangrijk: het kan voorkomen dat de problematiek verergert.

Gezinnen in de maatschappelijke opvang

Het Trimbos-instituut onderzoek deed onderzoek naar het opvang en ondersteuningsaanbod voor dakloze gezinnen. Er was behoefte aan meer zicht op het ondersteuningsaanbod dat centrumgemeenten bieden aan gezinnen. Daartoe is een inventarisatie uitgevoerd gedaan onder alle 43 centrumgemeenten. Het beleid van gemeenten is er op gericht om gezinnen met kinderen ten allen tijden op te vangen en te ondersteunen: geen gezin op straat. Ondanks de geleverde inspanningen komt het toch voor dat gezinnen in de opvang terecht komen.

Maatschappelijke opvang en het Trimbos-instituut

Wat kunnen wij bij het Trimbos-instituut betekenen voor gemeenten en opvanginstellingen? Wij doen beleidsevaluaties en adviseren bij het uitzetten van toekomstscenario’s. We brengen de toegankelijkheid van de maatschappelijke opvang in beeld en zijn ervaren in het doen van onderzoek met en door cliënten. Wij kunnen vragen voor u beantwoorden: wat is de invloed van de ambulantisering op de maatschappelijke zorg? Neem contact met ons op voor meer informatie.

Dakloos in coronatijden

Dit deelrapport biedt een beschrijvende analyse van kwalitatief onderzoek naar de manier waarop coronamaatregelen - in het bijzonder de opgelegde social...

Lees meer >

Praktijktest landelijke toegankelijkheid maatschappelijke opvang 2018

In geval van nood, moeten mensen kunnen terugvallen op een plek in de daklozenopvang. Wanneer er voorwaarden gesteld worden aan de toelating tot de eers...

Lees meer >

Landelijke Monitor Ambulantisering en Hervorming Langdurige GGZ 2017

De geestelijke gezondheidszorg ondergaat een aantal ingrijpende transities. Belangrijke onderdelen van deze transities zijn de ambulantisering en de her...

Lees meer >

Actueel