Evaluatie Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang

Evaluatie Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang

De afgelopen acht jaar kregen in de vier grootste steden ruim 11.000 dakloze mensen huisvesting, inkomen en zorg dankzij het Plan van Aanpak. Het betekende een doorbraak in het daklozenbeleid. In een evaluatie van het Plan door het Trimbos-instituut trekken betrokkenen lessen uit hun ervaringen voor de ondersteuning van de kwetsbaarste burgers na de decentralisaties.

Het evaluatierapport “Het kán dus” werd op 9 september aangeboden aan staatssecretaris Van Rijn van het ministerie van VWS en markeerde de afsluiting van het Plan van Aanpak.

In het begin van het millennium waren er in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht dakloze mensen die langdurig in slechte omstandigheden zichtbaar in de openbare ruimte verbleven en voor overlast zorgden. Om die nijpende situatie op te lossen, startten het Rijk en de vier grote steden in 2006 het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang. Begin 2014 eindigde de looptijd van dit Plan. De ervaringen met de uitvoering van het Plan bieden lessen voor gemeentelijke ondersteuning van kwetsbare groepen. Belangrijk nu er veel verandert in de gemeentelijke bevoegdheden op dit gebied.

Doorbraak
Het Plan van Aanpak betekende een doorbraak in de aanpak van dakloosheid. Dankzij het Plan werd de hardnekkigheid van dakloosheid doorbroken, verbeterde de leefsituatie van dakloze mensen en nam de overlast in de openbare ruimte zichtbaar af. Duizenden mensen werden dankzij het Plan voorzien van huisvesting, inkomen, zorg en dagbesteding. Ruim 2.600 plekken in woonvoorzieningen werden gerealiseerd. De persoonsgerichte aanpak voor de doelgroep en de convenanten ter voorkoming van huisuitzettingen zijn inmiddels regulier beleid geworden, ook in andere centrumgemeenten. Het Plan bood niet voor alle dakloze mensen een uitweg, zoals voor mensen zonder duidelijke binding met een regio of zonder legale verblijfsstatus.

Succesfactoren
Belangrijke succesfactoren voor het Plan van Aanpak waren een forse financiële impuls, de urgentie van het beleidsprobleem en de bereidheid tot samenwerken bij verschillende partijen. Ook leerde de ervaring dat de samenleving niet altijd maakbaar is, waardoor nieuwe groepen mensen dakloos werden en er minder resultaten werden geboekt dan gewenst bij het voorkomen en duurzaam herstellen van dakloosheid.

Persoonsgerichte ondersteuning
Acht jaar Plan van Aanpak heeft geleerd dat de kwetsbaarste burgers het meest gebaat zijn met op de persoon toegesneden hulpverlening en ondersteuning die alle levensterreinen bestrijkt. Deze persoonsgerichte ondersteuning dient zo veel mogelijk gericht te zijn op ‘zo gewoon mogelijk wonen’ en zinvol deelnemen aan de samenleving. Om dit te bereiken is samenwerking tussen organisaties noodzakelijk, en gemeenten moeten dit actief bevorderen.

Decentralisaties
Door de decentralisaties krijgen gemeenten meer instrumenten in handen om de kwetsbaarste burgers te ondersteunen op de manier die het beste bij hen past. Wel moet daarbij gewaakt worden voor onzorgvuldige bezuinigingen die samenwerking en persoonsgerichte ondersteuning juist kunnen schaden. Ook moeten gemeenten rekening houden met de (psychische) kwetsbaarheid van de doelgroep, waardoor bijvoorbeeld een wijkgebonden aanpak niet altijd de meest passende zal zijn. Coördinatie tussen gemeenten onderling en tussen wettelijke kaders is van groot belang om te zorgen dat de kwetsbaarste groepen ook na de decentralisaties de ondersteuning, huisvesting en zorg krijgen die bij hen past.

Download rapporten

Of bestel de rapporten in de webwinkel:

Meer informatie

Mathijs Tuynman mtuynman@trimbos.nl

 

Meer over dit thema

Contact

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichters:
Marjan Heuving,
tel +31 (0)30 – 2971(138)

Laila Zaghdoudi,
tel +31 (0)30 – 2959(382)